چکيده فارسي :

كشور ‌ايران با اكوسيستم‌هاي گوناگون خود شرايط زندگي گونه‌هاي متنوعي را فراهم كرده است. با وجود اينكه اين كشور از سرمايه‌هاي عظيم ملي و ذخاير ژنتيكي با ارزشي برخوردار است ولي متاسفانه عواملي چون افزايش جمعيت، استفاده نادرست از منابع و فعاليت‌هاي ناسازگار و مخرب همراه با برخي از تغييرات طبيعي و جهاني سبب گرديده­اند كه فون و فلور ايران در معرض تهديد قرار بگيرند كه در صورت ادامه اين روند ممكن است بسياري از مناطق كشور، ديگر قادر به حفظ موجوديت و ارزش‌هاي خود نباشند و به سيستم‌هاي ناپايدار و شكننده تبديل شوند. بنابراين شكل گيري اطلس‌ها به منظور شناخت، حفاظت و مديريت بهتر تنوع امري ضروري به نظر مي رسد. مقاله حاضر به معرفي و مقايسه تعدادي از اطلس‌ها شامل اطلس­هاي پرندگان و پستانداران در نقاط مختلف دنيا مي پردازد و ساختار، نحوه جمع آوري اطلاعات و همچنين نحوه نمايش آن‌ها را مورد بحث قرار مي دهد. به منظور گرد‌آوري اطلاعات مختلف براي اطلس­ها، گروه­هايي از افراد داوطلب در يك دوره زماني مشخص به جمع آوري اطلاعات، زير نظر متخصصين مي پردازند. با مقايسه اين اطلاعات در فصول و مكان‌هاي مختلف و مطابقت آن‌ها با نقشه‌هاي جغرافيايي، زمين‌شناسي، اقليم‌شناسي و غيره جداول‌، نمودارها و نقشه‌ها ترسيم مي شوند. سپس تمامي اطلاعات تاييد شده با نظارت و مديريت طرح ريزان پروژه در قالب يك اطلس ارائه مي‌شوند. در بخش نتايج اين مقاله با مقايسه اطلس هاي معرفي شده يك چهارچوب كلي براي اطلس پرندگان و پستانداران ايران پيشنهاد شده است. بنابراين با توجه به توانايي اطلس­ها در زمينه‌هاي شناخت و حفاظت از تنوع زيستي و تنظيم برنامه‌هاي كوتاه مدت و بلندمدت مديريتي، اطلس‌ها مي توانند ابزاري مناسب به منظور نمايش منابع ارزشمند زيستي باشند.